ویت کالبدی و انسجام اجتماعی

هویت یک پدیده، امری انتزاعی و جدا از سایر موضوعات مرتبط با آن پدیده نیست و هویت یک محله، با موضوعات بسیاری از جمله: با ساکنین محله، باورها، شیوه زیست، آرمان، فرهنگ، جهان بینی و… مرتبط و غیر قابل تفکیک است. هدف اصلی این پژوهش سنجش وابستگی هویت کالبدی محله اوین با میزان انسجام اجتماعی موجود در محله است. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می­باشد که به صورت پیمایشی در جامعه نمونه­ای به حجم 95 نفر انجام شده است. محله اوین با قدمتی بیش از هزار سال و تمدنی اصیل در پهنه یک محیط شهری، تحت تاثیر شرایطی، هویت کالبدی و میزان تعلقات مکانی ساکنین آن دچار تحول شده است. در این پژوهش جهت سنجش میزان وابستگی هویت کالبدی و انسجام اجتماعی از روشهای تی-تست و آزمون اسپیرمن استفاده شده که نتیجه تحقیق کاهش هویت کالبدی در محله اوین و متعاقبا گسستگی و سردی روابط اجتماعی و انسجامات محلی، در محیط محله را نشان میدهد، بنابراین رابطه تنگاتنگی بین دو متغییر مورد مطالعه وجود دارد.

مقدمه

پرسش هویت به ویژه در طی چند دهه­ی اخیر بی­گمان یکی از مهم ترین سوالات در حوزه علوم انسانی می باشد (رحیم زاده،1372 ،261). برخی از اندیشمندان هویت را با تاکید بر«وجه تشخص» تعریف کرده­اند نظیر آنچه که شیخاوندی ارائه نموده است: «هویت مبین مجموعه خصایصی است که امکان تعریف صریح یک شی یا یک شخص را فراهم می­آورد» (شیخاوندی،1380، 9). اما زمانی که از هویت یک شهر سخن به میان می آید در خط فکری و تصویر ذهنی ما از این اصطلاح، یکسری ویژگی ها خودنمایی می­کند که نشان دهنده شهر مورد نظر ماست ( R. BRACE HULL, MARK LAM, GABIELA VIGO, 1994). اصولا هویت یک پدیده، امری انتزاعی و جدا از سایر موضوعات مرتبط با آن پدیده نیست و هویت یک محله، با موضوعات بسیاری از جمله: با ساکنین محله، باورها، شیوه زیست، آرمان، فرهنگ، جهان بینی و… مرتبط و غیر قابل تفکیک است. محله شهری که خود یک سیستم مستقل کالبدی در قالب شهر ایرانی است، در طی زمان و در فرایند شکل گیری خود با هویت مکانی حتی قوی تر از هویت شهری توانسته در انسجام بخشی شهر ایرانی نقشی اساسی را ایفا کند (باقری، 1388). هویت محله­ای در گذشته نقشی موثر و زمینه­ساز در روند مشارکتی مردم محله و انجام امور به صورت جمعی داشت. با تحلیلی بر ساختار شهری تهران، می­توان به این نکته اشاره کرد که قبل از آغاز عصر مدرنیته و شروع تحولات بنیادین،بافت محلات شهر تهران به عنوان تبلور فضایی شرایط اجتماعی اقتصادی جامعه،از انسجام و همگنی خاصی بر خوردار بوده است. گسسته شدن محلات و پیدایی فضای جدید شهری با معماری­ بیگانه با فرهنگ بومی، در واقع تبلور فضایی تغییرات مزبور در اوضاع اقتصادی اجتماعی می­باشد. تغییرات در ابعاد فیزیکی محلات شهری تهران از جمله محله اوین، تاثیر مستقیمی بر روابط اجتماعی و رفتار ساکنین محلات گذاشت به گونه­ای که میتوان آثار آن را در کاهش حس تعلق به مکان جستجو نمود. امروزه در طراحی محلات باید به گونه­ای عمل کرد که حس مشارکت ساکنان محله که در گرو وجود احساس تعلق به فضای محله است، تقویت شود؛ احساسی که در گذشته بسیار شدید بوده و امکان ملاقات و حس همبستگی در محله این احساس را تقویت می کرده است (رفیع­زاده،15،1388). در این پژوهش به معرفی معیارهای شناخت هویت کالبدی و انسجام اجتماعی پرداخته شده است، هویتی که امروزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است و این امر به کاهش حس تعلقات مکانی انجامیده است. جهت گریز از مشکلات و معضلات شهری و محله­ای و تقویت انسجام و همدلی بیشتر میان ساکنین محله، نیاز است که این بعد از هویت محله­ای تقویت شود.پژوهشهایی این چنین منجر به شناخت هرچه عمیقتر روابط میان هویتهای محله­ای و دیگر شاخصهای کارکردی محله خواهد شد.

مبانی نظری

هویت کالبدی

مقوله اى به نام «هویت» سابقه اى به بلنداى تاریخ دارد. آن زمان که انسان احساس کرد باید به کیستى و چیستى خود در برابر طبیعت و ماوراى طبیعت پاسخ گوید، هویت متولد شد. واژه  [1]Identityاز سده شانزدهم وارد زبان انگلیسی شد و شکل های دیگر آن در زبان های اروپایی از واژه لاتین Identities گرفته شده است. که متشکل از دو بخش است، Iden به معنای همان و titas به معنای وجود  (موجود بودن) و بر سر هم به معنای همان موجود بودن و همانی مطلق است. در ریاضیات معادله­ای که به ازای همه مقادیر متغیرهای خود ثابت باشد آیدنتیتی نامیده می شود (قطبی، 1387، 78). کاوز هویت شهری (Urban Identity) را بدین سان تعریف می­نماید: مکان به دو گونه با هویت ارتباط می یابد، صفت در تعقیب هویت مکان، که مربوط به تعیین هویت شخص بوسیله توصیف مکان است، که بخشی از هویت اجتماعی است. دومین حالت، هویت مکان است، که به عنوان وجه خاصی از هویت، با هویت اجتماعی قابل قیاس است. هویت مکانی شاید زیر مجموعه­ای از مکان در تاثیر و ارتباط مردم باهم باشد (McMillan and Chavis,1986). اما ماریا در تعریفی هویت مکانی را آن قسمت از هویت شخصی می­داند که در ارتباط با محیط فیزیکی است (Maria, 2008-2009).

محله:

جوامع محلی یا همسایگی را می­توان محدوده­های کوچکتر و به عنوان جزئی از جوامع بزرگتر محسوب نمود که از زمانهای گذشته، ساختار شهرها را به وجود آورده­اند. محله، قلمروی یک گروه اجتماعی است که تماسهای شخصی بسیاری در میان آنها برقرار است. محلات مسکونی، با حریم مشخص و گاهی کاملاً بسته، از مشخصه ها و اجزاء اصلی ساختار شهر سنتی ایرانی است. محلات، براساس خصوصیات قومی، محلی، مذهبی، صنفی و گاه موقعیت و منزلت اجتماعی شکل می­گرفتند و انسجام محلات در مواردی، بر هویت مذهبی آنها استوار بود (حبیب، 1386، 111). مفهوم محله در هر کشور تعریف خاص خود را دارد. به عنوان نمونه در کشور مراکش، محله کمتر مفهوم اداری و تجاری دارد و در عوض دارای مفهوم سمبلیک است (ربانی،1382 ،156). از منظر برنامه ریزی شهری، محله را می توان به صورت بخش قابل شناسایی از محدوده ای شهری و یا محدوده ای ترکیب شده از کاربر ی های تأمین کننده نیازهای ساکنان در ساختار شهر تعریف کرد ( .(Cowan, 2005,256لینچ در ارتباط با تعریف محله بیان می­دارد که: محله منطقه وسیعی است که به دلیل برخوردار از برخی خصوصیات مشترک و خاص، قابل شناسایی است، به گونه­ای که فرد به طور ذهنی ورود به آن را حس کند ( چپ من، 1384،190). از دید کوین لینچ «محله» قسمت نسبتا بزرگی است که واجد خصوصیات یکدست و مشابه باشد (لینچ،124،1374) و این خصوصیات را که در سراسر محله ادامه می­یابند و هر جا که محله به پایآن می­رسدقطع می­شوند، بتوان در پاره­ای از عوامل محله مجسم دید (لینچ،189،1374).

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن تحقیق در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل تحقیق

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

فایل ها برای اینکه حجم آنها پایینتر شود وراحتتر دانلود شوند با فرمت rar یا zip فشرده شده و پسوردگذاری شده اند. پسورد همه فایل های این سایت یکسان است.

برای دریافت پسورد فایل اینجا کلیک کنید

لینک دانلود تحقیق :انسجام اجتماعی و هویت کالبدی